Mowa ciała nie jest może pierwszorzędnym tematem, z którym mierzy się każdy młody manager, ale odczytywanie sygnałów niewerbalnych może bardzo pomóc w prowadzeniu rozmowy lub „wyczuwaniu, że coś wisi w powietrzu”. Paul Watzlawick powiedział kiedyś, że nie można się nie komunikować z innymi, co podkreślało, że nawet milczenie ma swoją wagę w komunikacji.

Mowa ciała to temat, wokół którego narosło sporo mitów i niedomówień. Przeglądając różne artykuły widzę albo wzajemnie wykluczające się komunikaty, albo te same wyniki badań interpretowane na różne sposoby, przez co tworzy się kolejne prawdy objawione i złote reguły. W dzisiejszym artykule odkryjesz 8 sekretów mowy ciała, które pozwolą ci lepiej rozumieć komunikację niewerbalną w twojej firmie.

Mowa ciała: definicja

Mowa ciała to pojęcie, które jest tak intuicyjne, że nikt nie ma ochoty go wyjaśniać „z oczywistych względów”. Na koniec każdy rozumie to pojęcie z różną rozpiętością – niektórzy zawężają je do gestów, inni widzą je bardzo szeroko np. zaliczając do tego dystans pomiędzy rozmówcami. Aby zharmonizować różne definicje mowy ciała, warto zapamiętać 9 podstawowych kategorii:

• Ruchy ciała
• Postawa
• Kontakt fizyczny
• Gesty
• Mimika
• Ruchy oczu
• Ton głosu i dźwięki parajęzykowe
• Dystans pomiędzy stronami
• Ubiór.

Nie jestem teoretykiem, więc możliwe, że inni wielcy myśliciele tego świata stworzyli swoje kategorie albo użyli innych słów do opisania tych samych kwestii. Jako, że na tej stronie treść góruje nad formą, liczy się przede wszystkim twoja świadomość obszerności tematu. Na ostatnim miejscu umieściłem kategorię, która może wzbudzać kontrowersje, ponieważ rzadko słyszy się o ubiorze jako o komponencie mowy ciała.

Już od tysięcy lat ludzie wsadzali sobie piórko nie wiadomo gdzie, jako znak, że są wyżsi rangą od pozostałych członków plemienia. W późniejszych latach taką funkcję pełniły egzotyczne futra, szyte na miarę garnitury, a ostatnio trampki Balenciagi. Istotność ubioru być może trochę przebija się do świadomości za sprawą popularyzacji personal brandingu, ale w dalszym ciągu nie jest pierwszą intuicyjną odpowiedzią ankietowanych w Familiadzie. Jeżeli podchodzisz ultra konserwatywnie do pojęcia mowy ciała, jako sprawy mającej związek tylko z ciałem, możesz wykreślić ostatni punkt, chociaż polecam go tutaj zostawić.

No dobrze, w takim razie czas na 8 sekretów mowy ciała, na które warto zwrócić uwagę jako manager.

1. Mowa ciała poprzez mimikę twarzy

Pierwszy sekret i być może od razu pierwsze zaskoczenie, ale próby odczytywania np. kłamstwa poprzez mimikę mogą spalić na panewce. Dlaczego tak się dzieje? Twarz to pierwsze intuicyjne miejsce, o którym myślimy, jeśli chcemy kłamać. Zaczynasz zastanawiać się nad neutralnym wyrazem twarzy, lekkim uśmiechem i próbujesz zatuszować to, co dzieje się w twojej głowie. To samo robią inni, dlatego przy krótkiej wymianie zdań sama twarz może ci niewiele zdradzić.

Istnieje jedna w miarę wiarygodna rzecz, która może okazać się pomocna na twojej drodze tropienia kłamstwa. Chodzi o mikroekspresje, czyli pierwotne niekontrolowane reakcje twarzy, które zdradzają prawdziwe myśli. Dla zainteresowanych podrzucam link do jednego z wielu artykułów na ten temat oraz polecam frazę microexpressions do wpisania w google. W skrócie można stwierdzić, że prawdziwe uczucia prześlizgują się na powierzchnię twarzy na ułamek sekundy, po czym zostają zamaskowane przez świadomą kontrolowaną mimikę.

2. Mowa ciała poprzez oczy

Oczy są zwierciadłem duszy ujmując rzecz poetycko. Trzeba jednak przyznać, że w tym powiedzeniu jest spora dawka prawdy. Często wykorzystuje się oczy do stwierdzenia czy ktoś kłamie, czy nie, ale nie o tym chcę tutaj powiedzieć. W czasie twojej kariery managera będziesz miał okazję prowadzić również głębokie rozmowy, które będą wymagać od ciebie pewnej wrażliwości, kiedy coś powiedzieć, a kiedy pozwolić by w pokoju zapanowała cisza. W naszej kulturze na pierwszy plan przebija się „szybkość reakcji” jako oznaka, że ktoś jest zdecydowany, dobrze przygotowany i być może nawet próbuje zdominować rozmowę. Jeszcze pytanie nie jest wypowiedziane do końca, a druga strona leci ze swoją odpowiedzią.

Jest jednak drugi rodzaj rozmów, w czasie których obie strony mocno zastanawiają się nad głębszym sensem, najlepszym rozwiązaniem albo wzajemną relacją. Przykładem takich rozmów jeden na jeden mogą być oceny roczne pracowników. Zadajesz pytanie i przez chwile nie ma na nie żadnej odpowiedzi. Zwróć wtedy szczególną uwagę na oczy twojego rozmówcy. Jeśli krążą po pokoju oznacza to, że druga strona zastanawia się nad odpowiedzią – nie przerywaj jej wtedy tej chwili kontemplacji kolejnym pytaniem! Kiedy oczy będą skierowane na ciebie, będzie to znak, że druga osoba jest gotowa na dalszą rozmowę i czeka na twoją reakcję. Szeroko otwarte oczy wpatrzone w ciebie tuż po zadaniu pytania, mogą znowu sugerować, że twoja ciekawość została zidentyfikowana jako atak.

3. Mowa ciała poprzez sposób chodzenia

Sposób chodzenia może być sposobem w jaki ktoś wyraża swoją dominację lub podległość. Wydaje się być to dziwne? Pierwsze badania o tym, jak sposób chodzenia wpływa na postrzeganie przez innych przeprowadzono już w latach 30-tych ubiegłego wieku. Ich interpretacja i wnioski końcowe ulegały zmianie w kolejnych latach, jednak to co pozostało stabilne, to wniosek, że sposób w jaki chodzisz ma bezpośredni wpływ na to, jak postrzegają cię inni. Ważne komponenty, które mają wpływ na odbiór twojego chodu to:

• postawa
  chodzisz wyprostowany czy zgarbiony? Z głową skierowaną prosto i patrzącą przed siebie czy pochyloną w dół i skupioną na 2-3 metrach chodnika przed tobą?
• długość kroków
  długie kroki nadają twojemu stylowi odpowiedniej doniosłości i majestatyczności
• tempo chodu
  idąc szybkim tempem, dajesz sygnał światu, że masz wysoki poziom energii
• głośność kroków
  osoby wytrwałe stawiają „cięższe” kroki, czyli pozwalają innym usłyszeć, że nadchodzą

Oczywiście ważne jest, żeby nie przedobrzyć i nie dołączyć do Ministerstwa Głupich Kroków Monthy Python’a 😊

4. Mowa ciała poprzez ton głosu

Ton głosu to jeden z ważnych elementów, który przekazuje informację o stanie, w jakim znajduje się osoba, z którą masz do czynienia. Jeżeli jesteś zdenerwowany, to twój głos się podniesie i zamiast jak Barry White będziesz brzmiał jak papuga. Zwróć na to uwagę, jeśli boisz się wystąpień publicznych. To samo działa w drugą stronę, czyli jeśli ktoś, z kim rozmawiasz nagle zaczął mieć odrobinę wyższy głos, może to oznaczać, że stresuje się tym, co ma zaraz powiedzieć.

5. Mowa ciała poprzez zagarnianie przestrzeni

Ten punkt oraz dwa kolejne są ze sobą powiązane, jednak aby wprowadzić trochę struktury w całym tym galimatiasie postanowiłem je podzielić na trzy osobne kwestie. Zagarnianie przestrzeni ma na celu pokazanie, kto jest na górze, a kto na dole. Silne państwa mają dużą powierzchnię, bogate rodziny pokaźne domy, a silni ludzie szeroką przestrzeń osobistą. Jeśli siedzisz na spotkaniu, gdzie jedna osoba ma wyraźnie więcej miejsca niż inni oraz je wykorzystuje, to może podświadomie pokazywać jej dominację nad innymi. Jeżeli ktoś rysuje rękami coś przed twoim nosem albo wyciąga do ciebie dłoń kradnąc ci twoją przestrzeń, to są to jasne sygnały, kto do kogo mówi.

6. Mowa ciała poprzez gesty

W tym punkcie chodzi o sygnały niewerbalne, które mają wiele wspólnego z poziomem agresji, zdecydowania lub chęci dialogu. Doskonałym polem minowym są politycy, którzy w czasie swoich przemówień używają różnych gestów, aby budować swój wizerunek. Dłonie skierowane wewnętrzną częścią do góry sugerują przyjazne zamiary. Natomiast gesty wykonywane zewnętrzną stroną dłoni w kierunku rozmówcy działają zdecydowanie bardziej agresywnie, narzucając wręcz właściwe działanie.

Zwróć uwagę na Donalda Trump’a, który w czasie swojego przemówienia wykorzystuje pełen repertuar gestów. Ile z nich uznasz za przyjazne, a które za agresywne?

Kolejnym ważnym gestem, który wpływa na określenie pozycji pomiędzy uczestnikami rozmowy jest coś, co dzieje się już na początku każdego spotkania, czyli klasyczny uścisk dłoni. Tutaj także podaję przykład Donalda Trump’a, który zdaje się mieć pełną świadomość jak wykorzystywać „handshake” do ustawiania swoich politycznych rozmówców. Jako manager możesz to wykorzystać w czasie negocjacji z innymi kierownikami, aby pomimo równych miejsc w oficjalnej hierarchii firmy, wybić się na czoło nieformalnego peletonu. Bardzo ciekawy jest też wątek technik obronnych przed agresywnymi uściskami dłoni, dlatego zapraszam do dokładnego obejrzenia filmu.

7. Mowa ciała poprzez postawę

Postawa to jeden z elementów, który odgrywa w mowie ciała kluczową rolę, ponieważ dotyczy całego naszego ciała, co sprawia, że powierzchnia, na której toczy się gra jest bardzo duża w porównaniu do oczu, twarzy czy wewnętrznych części dłoni. W artykule o pewności siebie pisałem o tzw. power poses. Z przykrością stwierdzam, że wyniki pierwszych badań nie zostały potwierdzone w czasie niezależnych testów.

Mimo braku wpływu naszej pozycji ciała na poziom hormonów w organizmie, nie można odmówić roli pozycji ciała na odbiór nas przez innych. Pozycje otwarte takie jak pokazana klatka piersiowa, nogi rozstawione na szerokość barków czy ramiona wzdłuż tułowia, mają za zadanie budzić sympatię u innych, pokazywać pokojowe zamiary i ułatwiać wzajemny kontakt oraz pokazać twoją pewność siebie. Pozycje zamknięte takie jak skrzyżowane ramiona lub nogi, przygarbiona sylwetka, opuszczone ramiona przynoszą przeciwny efekt.

Patrząc na różne pozycje musisz zwrócić uwagę na kontekst, w którym się one pojawiają. Jeżeli ktoś lubi siedzieć ze skrzyżowanymi nogami, to nie ma to nic wspólnego z jego wrogością. Tak samo skrzyżowane ręce mogą być reakcją na odczuwalnie niską temperaturę pomieszczenia.

8. Mowa ciała – wykorzystaj intuicję!

Ostatnim punktem na dziś jest ujawnienie informacji, przez którą cała branża związana z czytaniem mowy ciała może pójść na dno.

Gotowy na odkrycie tajnej karty? W artykule Optymista czy pesymista przytoczyłem porażającą statystykę, że według badań blisko 99,9995% wszystkich sygnałów ze świata zewnętrznego nigdy nie dociera do naszej świadomości. Są one za to składowane w podświadomości. Mózg racjonalny nie może z nich skorzystać, jednak wyniki analizy tych sygnałów docierają do twojej świadomości pod postacią „przeczucia, „intuicji”, „poczucia, że coś się nie zgadza” itd. itp.

Zadaj sobie teraz pytanie, jaką funkcję pełniła mowa ciała kilkadziesiąt tysięcy lat temu, kiedy ludzie niewiele różnili się od innych zwierząt na planecie? Mowa ciała miała umożliwić jasną komunikację pomiędzy ludźmi. Nie było w tym kłamstw, intryg i blefów. W związku z tym, jeśli zdasz się na swoją intuicję, to możesz całkiem nieźle czytać mowę ciała bez zagłębiania się w kolejne książki, które mają tę kwestię rozjaśnić. Porównałbym to do korzystania z Facebooka bez instrukcji obsługi. Nikt nie pokazał ci jak poruszać się po tej stronie, a jednak intuicyjnie byłeś w stanie znaleźć swoich znajomych i czatować z nimi. Tak samo jest z mową ciała.

Jest jeszcze jeden ważny argument za wykorzystywaniem intuicji w czytaniu mowy ciała, zamiast analizowania poszczególnych elementów krok po kroku. Otóż komunikacja niewerbalna opiera się na wielu niuansach i wzajemnych zależnościach. Jest to proces bardzo złożony, osadzony w kontekście, dlatego analiza tylko jednego elementu składowego może doprowadzić cię do mylnych wniosków! „Oho, ktoś skrzyżował nogi, teraz to już po rozmowie” – a przecież ktoś mógł po prostu zmienić pozycję, bo było mu już niewygodnie!

O czymś nie wspomniałem? Daj mi znać w komentarzu!

Jeśli ten artykuł okazał się być dla ciebie przydatny, to będę wdzięczny za ocenę lub podzielenie się nim z innymi!