Jaki jest idealny pracownik? Jakie cechy wyróżniają dobrego pracownika od jego przeciętnych i mizernych kolegów? Patrząc na kompetencje twarde ciężko jednoznacznie określić jeden obowiązujący model cech dobrego pracownika. Jest to zależne od branży i stanowiska, o którym mówimy. Są jednak takie cechy, które powtarzają się niezależnie od zawodu. Mógłbym je porównać do słowa „jakość”. Dobrą jakość może mieć samochód, telefon, ale też usługa strzyżenia włosów – kompletnie różne rzeczy, a jednak dają się ze sobą pojednać. Jakie są więc cechy dobrego pracownika?
W dzisiejszym artykule powrócimy do dobrze znanej stałym czytelnikom firmy Exportex z Podlasia, a nowych czytelników zapraszam do zapoznania się z pozostałymi artykułami dostępnymi pod tagiem Exportex.
Dobry pracownik poszukiwany
Szef działu sprzedaży, Krystian, otrzymał budżet na rekrutację nowych 3 pracowników, którzy mieliby wzmocnić dział sprzedaży i pomóc w ekspansji firmy w kraju dzielnego wojaka Szwejka. Krystian szuka pracowników, którym będzie mógł zaufać, bez prowadzenia częstych kontroli. Docelowo po odbyciu onboardingu nowi pracownicy powinni pracować w biurze regionalnym w Ostrawie. W związku z geograficznym dystansem Krystian potrzebuje ludzi „obrotnych”… czyli jakich?
Jako fan strony niezbednikmanagera.pl Krystian czytał artykuły o ocenie CV oraz rozmowie kwalifikacyjnej. W związku z tym wiedział, że kluczem do znalezienia idealnego pracownika jest jasność, co do własnych oczekiwań. Postanowił więc stworzyć listę najważniejszych cech dobrego pracownika. Krystian wie, że kluczem do sukcesu jest dobre przygotowanie, dlatego zapisał sobie również krótkie wskazówki, jak sprawdzić daną cechę w czasie rozmowy kwalifikacyjnej.
Spójrzmy teraz na jego notatki!
Pracownik typu T czy E?
Ale o co chodzi? Litery T i E wykorzystywane są do szybkiego opisania profili pracownika. Profil typu T oznacza szeroką wiedzę ogólną (daszek litery T) i głęboką wiedzę ekspercką w jednej konkretnej dziedzinie. Dzięki temu pracownicy typu T świetnie sprawdzają się jako managerowie lub konsultanci. Są w stanie łączyć wiedzę ekspercką rozmówców z ich dziedzin i oferować im platformę do wspólnej komunikacji.
Profil E składa się z 4 cech dobrego pracownika. Po angielsku wszystkie te cechy zaczynają się na literę E, czyli:
- Experience – doświadczenie pracownika w danej dziedzinie
- Expertise – wiedza fachowa
- Exploration – poszukiwania nowych rozwiązań, rozwój,
- Execution – wykonanie i realizacja zadań
Zastanów się, kogo aktualnie potrzebujesz w swoim zespole, ponieważ oba typy mają swoje uzasadnienie.
Cechy dobrego pracownika: Zdrowy rozsądek
Pierwsza cecha dobrego pracownika, jaka znalazła się na liście szefa sprzedaży, to zdrowy rozsądek. Nie jest to coś, co przychodzi zazwyczaj do głowy jako pierwsza odpowiedź, ale im dłużej się nad nią zastanawiał, tym bardziej był przekonany o jej znaczeniu. Bez zdrowego rozsądku współpraca oparta na zaufaniu i samodzielności jest niemożliwa. W dzisiejszych czasach coraz mniej zawodów polega na przysłowiowym przykręcaniu śrubki na taśmie produkcyjnej.
Jak sprawdzić zdrowy rozsądek w czasie rozmowy kwalifikacyjnej?
W czasie rozmowy kwalifikacyjnej warto skonfrontować rozmówcę z sytuacją, która nie ma jednej dobrej odpowiedzi albo jest niejednoznaczna, ale wymaga od niego konkretnej decyzji. Może to być reklamacja klienta albo analiza jakiejś oferty. Pytania zadawane w trybie przypuszczającym pozwolą rozruszać trochę wyobraźnię. Ważne jest też zapytanie kandydata o uzasadnienie podjętej decyzji.
Cechy dobrego pracownika: Logiczne myślenie
Umiejętność logicznego myślenia jest jedną z niewielu cech, których praktycznie nie da się nadrobić, jeśli w dzieciństwie nie przykładało się uwagi do związków przyczynowo-skutkowych. Logika ważna jest nie tylko w zawodach analitycznych, ale również wszędzie tam, gdzie zarządzasz procesem.
Jak sprawdzić logikę w czasie rozmowy kwalifikacyjnej?
Znajdź jakąś nietrudną zagadkę, która będzie wymagać od kandydata odkrycia swoich procesów myślowych (kilka przykładów znajdziesz tutaj). W czasie stresu adrenalina atakuje nasz mózg (pisałem o tym tutaj), dlatego kandydat może nie widzieć nawet prostego rozwiązania. W związku z tym bardzo ważne jest, aby opowiadał na głos o czym myśli i jak analizuje postawiony przed nim problem.
Cechy dobrego pracownika: Krytyczne myślenie
Ważne, żeby nie mylić krytycznego myślenia z negatywnym nastawieniem. Osoby, które myślą krytycznie, nie dają sobie po prostu wcisnąć byle czego. Weryfikują otrzymaną informację albo wewnętrznie, gdy chodzi o wiedzę ogólną, albo zewnętrznie, gdy nie są pewne, czy przedstawione założenia są prawdziwe. W zawodach analitycznych krytyczne myślenie ma dużo wspólnego z czuciem liczb np. gdy z obliczeń wynika, że 2×2=14684 to zapala się lampka, że gdzieś tam nie do końca się to wszystko spina.
Jak sprawdzić krytyczne myślenie w czasie rozmowy kwalifikacyjnej?
Osobiście stosuję pytania, w których trzeba coś oszacować. Nie znam poprawnej odpowiedzi i wszystko, co powie kandydat, jest do zaakceptowania, jeśli będzie odpowiednio uargumentowane. Bardzo interesujące są założenia, na podstawie których pada ostateczna odpowiedź. Możesz spotkać się z ludźmi, którzy wyplują z siebie tylko liczbę np. „Ilość żelazek w Krakowie? 10.000, ale nie potrafię powiedzieć jak do tego doszedłem”. Będzie to ważny sygnał, że dana osoba być może nie do końca dysponuje umiejętnością krytycznego myślenia.
Cechy dobrego pracownika: Umiejętność przyjmowania krytyki
Praca z osobą, która każdą krytykę przyjmuje jako obrazę swojej godności, jest horrorem. Jako manager wiesz doskonale, że takie osoby są szczególnie trudne w prowadzeniu. Pisałem w artykule o konstruktywnej krytyce, jak podejść do tego problemu, ale są dwa ważne punkty. Po pierwsze taka wieczna samokontrola, żeby nie powiedzieć czegoś, co urazi pracownika, jest bardzo uciążliwa i męcząca psychicznie na dłuższą metę. Odbiera ona spontaniczność i naturalność w relacji, która powinna występować w zdrowej sytuacji na linii szef-pracownik.
Jak sprawdzić odporność na krytykę w czasie rozmowy kwalifikacyjnej?
Jeśli nadarzy się okazja do skrytykowania rozmówcy za np. słabe przygotowanie, albo średnią jakość wypowiedzi, zrób to i obserwuj jego reakcję. Może zobaczysz, jak wpada w defensywne nastawienie lub próbuje negować twoją wypowiedź. Będzie to ważny sygnał, co do przyszłej współpracy. Odporność na krytykę możesz sprawdzić, jeżeli taka możliwość wyjdzie z kontekstu rozmowy. Nie ma co na siłę krytykować kogoś, tylko po to, żeby zobaczyć jak sobie z tym poradzi.
Cechy dobrego pracownika: Inicjatywa
Kolejną bardzo ważną cechą dobrego pracownika jest własna inicjatywa, czyli proaktywność. Jeżeli ktoś wychodzi z założenia „ty jesteś szefem, to powiedz mi co robić, a jak mi nie powiesz, to nie robię nic”, to może on przetrwać, gdzieś w administracji państwowej, albo spółce skarbu państwa, która oparła się 30 latom transformacji ustrojowej, ale na wolnym rynku dobry pracownik musi wnosić własną inicjatywę. Wynika to z prostej matematyki – jeżeli tylko manager przynosi pomysły, to jest to tylko jedna głowa, która myśli. Jeśli również jego zespół wykazuje się inicjatywą, to jest to pięć czy dziesięć głów, które myślą.
Jak sprawdzić proaktywność w czasie rozmowy kwalifikacyjnej?
Zapytaj o jego pomysły na poprzednich stanowiskach. Być może był zaangażowany w projekty rozwojowe, albo może się poszczycić innowacjami wprowadzonymi w obrębie swojego działu. Będą to bardzo cenne informacje świadczące o jego inicjatywie.
Cechy dobrego pracownika: Odpowiedzialność
Każdy w deklaracjach mówi, że nie boi się odpowiedzialności. Takie oświadczenia trwają zazwyczaj do pierwszego poważnego błędu, kiedy to zaczyna się kombinowanie, jak odsunąć od siebie winę. Pomyliłem się, bo tamten zrobił to, a system nie działał wtedy i na kalkulatorze są takie małe przyciski itd. itp. Odpowiedzialność to przede wszystkim odwaga przyznawania się do błędów i nie obwiniania za nie świata, tylko siebie.
Jak sprawdzić odpowiedzialność w czasie rozmowy kwalifikacyjnej?
Tutaj zadanie jest trudne. Jedyne, co możesz zrobić, to nastawić swoje uszy na sformułowania kandydata. Jeśli wszystko jest opisywane mgliście i ogólnikowo, albo nie padają jasne słowa, może to być rodzaj zostawiania otwartej furtki do uchylenia się przed odpowiedzialnością pt. „nie to miałem na myśli”.
Cechy dobrego pracownika: Odporność na stres
Odporność na stres jest też cechą bardzo często deklarowaną. Jak jest z tym w rzeczywistości? Podobnie jak z ankietami, gdzie większość społeczeństwa uważa, że należy do inteligentnej mniejszości społeczeństwa, a większość ludzi to idioci. Każdy jest odporny na stres, dopóki nie musi się wykazać na polu walki.
Jak sprawdzić odporność na stres w czasie rozmowy kwalifikacyjnej?
Na szczęście tutaj nie musisz wymyślać nic nowego. Po pierwsze zwróć uwagę na mowę ciała twojego rozmówcy. Osoby, które są szczególnie wrażliwe na stres, nie wykażą się pokerową twarzą. Po drugie wcześniej wspomniane już zagadki logiczne będą doskonałym sprawdzianem, jak ludzie reagują w stresie i czy zachowują jasność myślenia.
Cechy dobrego pracownika: Umiejętność znajdowania balansu
Umiejętność znajdowania balansu na pewno nie pojawia się na popularnych listach cech dobrego pracownika, a jednak ta cecha ma bardzo duże znaczenie w świecie często sprzecznych ze sobą oczekiwań. Z jednej strony firma chce tworzyć świetną jakość, ale z drugiej koszty muszą być jak najniższe. Chcemy zaoferować klientom najlepszy serwis, ale nie możemy zatrudnić 100 ludzi tylko do obsługi reklamacji. Również w relacjach międzyludzkich ważna jest dobra atmosfera w pracy, ale nie może ona przekładać się negatywnie na wyniki na zasadzie „czy się stoi, czy się leży, 2 tysiące się należy”.
Cechy dobrego pracownika: Uczciwa praca
Dzisiejszy świat nie zachęca do wysokiej etyki pracy, ponieważ nie przekłada się ona szybko na wysokie zarobki. W dobie social media i influencerów jesteś mamiony mocniej niż kiedykolwiek marzeniem, że jesteś „o pół metra” od swojego życiowego przełomu. Może jutro staniesz się gwiazdą, wystarczy jeszcze jedno zdjęcie na instagramie albo wpis na twitterze. Może krótki filmik na youtube, który stanie się viralem i przyniesie ci miliony.
Codzienna praca po 8 godzin przez 45 lat? I to za mniej niż jednego Iphone’a miesięcznie? Chyba oszalałeś! Na szczęście są wśród nas jeszcze ludzie, którzy wiedzą, że za darmo można tylko dostać lanie na ulicy i twardo stąpają po ziemi, wiedząc, że w trudnych czasach to właśnie ci, którzy uczciwie pracowali mają większe szanse na utrzymanie się w obiegu.
Jak sprawdzić etos pracy w czasie rozmowy kwalifikacyjnej?
Kolejna cecha pracownika, która jest trudna do sprawdzenia, ale jest jeden trick, który może się tutaj przydać. Do dziś fascynuje mnie, jak otwarcie ludzie potrafią mówić o sobie, gdy zmieni się ich perspektywę. Co mam na myśli? Zamiast zadać pytanie wprost, użyj formuły „co by powiedziała mi o tobie twoja siostra/najlepsza przyjaciółka?”. Będziesz zaskoczony, jak dużo możesz się dowiedzieć i jak szczere bywają odpowiedzi.
Cechy dobrego pracownika: Wewnętrzna motywacja
Na sam koniec zostawiłem wisienkę na torcie, a mianowicie wewnętrzną motywację. Wielu managerów ma dziwny pogląd, że ich zadaniem jest motywowanie pracowników. Traktują człowieka, jak konia, który będzie biegać dla marchewki, który nie ma własnych marzeń i ambicji, który pobiegnie za czymś, w co nie wierzy, tylko dlatego, że jest do tego przyklejone przysłowiowe sto złotych. Patrząc z tej perspektywy, kompletnie nie zwracają uwagi na najważniejsze, a mianowicie motywację wewnętrzną potencjalnego pracownika. Jeśli ktoś przychodzi do pracy tylko dlatego, że musi za coś żyć, to nie będzie to osoba szukająca nowych dróg, rozwiązań i dająca z siebie przysłowiowe 10% ekstra, kiedy potrzeba. Nie chodzi o pracowanie dla prestiżu i jedzenie gruzu, proszę nie przeinaczać pierwotnej intencji poprzedniego zdania!
Jak sprawdzić wewnętrzną motywację w czasie rozmowy kwalifikacyjnej?
Będę teraz niczym Simom Sinek i powiem „zacznij od dlaczego!”. Zapytaj rozmówcę dlaczego oferta jest dla niego interesująca, czego oczekuje od pracy na tym stanowisku i jak ma mu to pomóc w jego dalszej życiowej drodze.
Na dzisiaj to tyle. Ostania myśl jest taka, że prawie każdy szef ma też swojego szefa, więc cechy dobrego pracownika obowiązują tak samo twoich podwładnych jak ciebie.
Jeśli ten artykuł okazał się być dla ciebie przydatny, to będę wdzięczny za ocenę lub podzielenie się nim z innymi!
